Микротопонимия Ц1ина-Барх1а — Нохчалла.com — Чечня, чеченцы, обычаи, традиции, история и многое другое
Микротопонимия

Микротопонимия Ц1ина-Барх1а

Мизин г1ала (Мизин гала) «Мизи (ж.) башня» — в черте Барх1а.
Хушпаран г1ала (Хушпаран гала) «Хушпара (ж.) башня» — в черте разв.
1аьргишан г1аланаш (Аргишан галанаш) «Аргиша (ж.) башни». Комплекс жилых и боевых башен в центре разв.
Бетербин г1ала (Бетербин гала) «Бетербия (ж.) башня» — в черте разв.
1акъаш яхча коьртие (Акаш яхча кёртие) «Плит добывают (где) вершине к» — на в.
Декъача 1ина (Декача ина) «Сухому ущелью к» — на в.
Позбиыа лам (Гозбина лам) «Гозбина (?) гора». Один из вариантов Лечана лам. Поз — обруч, колесо, т. е. круглая гора, акк. диал.
Говрийн керта (Говрийн керта) «Лошадей ограде к» — на в.
Гур г1уйнах (Гур гуйнах) «Гур (?) хребту (склону) к» — на в. Гур — заслон, капкан, дозор (?).
К1арг1а ег1ача (Карга егача) «Дорожный знак стоит где» -уроч. на в. «Куча камней» — знак проклятия преступника. «Сар-даман к1арг1а».
Татара бийра (Татара бийра) «Татара балка (лощина)» — на з. Высокие скалы, на которых до сих пор стоят сохранившиеся древние башни.
Боккхучу бийра (Боккхучу бийра) «Большой балке к» — на з. в районе уроч. Кхуча.
Цкъиериет1а (Цкиериета) «Цкиериета (?)» — уроч. на з.
Щолунан бийра (Цолунан бийра) «Цолуна балка»: на окр. Щолу — посудина из гнутой жести с железным дном, в которой жарят ячмень.
Некъал коча (Некал коча) «Дороги выше (границе)» — на ю. окр.
Хьаткъийн бийра (Хаткийн бийра) «Хаткий балка» уроч. на в. окр. хьаткъа — название съедобной травы.
Сийн йол йолуш бийра (Сийн ёл йолуш бийра) «Синяя трава расчет где балка» — на з.
Йоккхучу 1авлиех (Йоккхучу авлиех) «Большому (ровному) полю к» — на з.
Ехачу 1авлиех (Ехачу авлиех) «Длинному (ровному) полю к» -на з.
Кхайн борчие (Кхайн борчие) «Пашни (границе)» — на з.
Ломурача агана (Ломурача агана) «В горах (что) балке в» -на з.
Лаг1ие бийжана (Лагие бийжана) «Лагиебийжана (?)» -уроч. на з.
Пханаран басса (Пханаран басса) «Грабовому склону к» — на в. Барх1а. «Пха» — священное дерево, имеет жилистую структуру, ценится за прочность. В основу многих терминов лег — пха граб, сухожилие, струна, тетива, стрела, лук, оружие, лопатка (анат.) и др. В данном примере мы имеем пханара — грабовая поляна и басса —склон. В частности, анатомич. «пханар» так же имеет ту же самую основу пхан + ара от пхенийн арие — поляна, где смыкаются сухожилия. Мы видим, что конечный звук «а» в пханар утратился.
Къайн 1авлах (Каин авлах) «Кьая равнина» — между Верхним и Нижним Барх1а. Все урочища находятся вокруг разв. Барх1а.
Иг1алча Уьшна (Игалча Ушна) «Нижний Ушна» — на п. б. р. Никархойн эрк, на ю.-з. Моцкъара. Название связано с аыина, Ошуна — «терраса». Ср.: «Ламанан аыпнешкахь акхарой ма соь-цу…» (из героической песни). Но могло быть и заимствовано. Ушъ -чертополох (др. слав.) я ушна — река (морд.) Рядом с Иг1алча Уьшна расположены и разв. Маг1алча Уьшна на юге (Верхний Ушна).

Оставить комментарий